Miażdżyca – jak powstaje choroba?
Miażdżyca to choroba należąca do grupy tzw. schorzeń metabolicznych, do których powstawania może przyczyniać się nieodpowiednia dieta. W obrazie klinicznym choroby obserwuje się powstawanie zwapnień w naczyniach krwionośnych. Dochodzi tym samym do usztywnienia i zwężenia światła tętnic przez tworzącą się blaszkę miażdżycową. Zmiany te są najczęściej wynikiem zaburzeń lipidowych, a w przebiegu choroby obserwuje się zwiększone stężenie cholesterolu całkowitego oraz frakcji lipoproteiny LDL.
Miażdżyca naczyń krwionośnych w wielu przypadkach idzie w parze z innymi chorobami o podłożu metabolicznym takimi jak otyłość, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, czy dna moczanowa.
Przyczyny powstawania miażdżycy:
- niezdrowa dieta;
- niska aktywność fizyczna;
- palenie wyrobów tytoniowych;
- przewlekły stres;
- nadużywanie alkoholu;
- czynniki genetyczne.
Należy podkreślić, że objawy miażdżycy nie są jednoznaczne i w oczywisty sposób manifestowane przez organizm. Warto wiedzieć, że zmiany, do których dochodzi w mózgu, mogą powodować bóle i zawroty głowy, problemy z pamięcią i orientacją. Miażdżyca atakująca tętnice kończyn dolnych będzie odczuwana jako ból obejmujący łydki lub uda w trakcie wykonywania nawet najmniej wymagającej aktywności fizycznej jak np. chodzenie. Zmiany w obrębie serca będą odczuwane jak bóle dochodzące z obszaru klatki piersiowej. Nie należy lekceważyć pierwszych symptomów, które mogą wskazywać na postępującą miażdżycę naczyń krwionośnych i ograniczenie lub całkowite zablokowanie przepływu krwi. Konsekwencją zmian miażdżycowych jest zawał mięśnia sercowego, udar niedokrwienny oraz powstawanie tętniaków. Wystąpienie i powikłania tych zdarzeń są najczęstszą przyczyną zgonów wśród populacji na całym świecie.
Dieta w miażdżycy – zalecenia żywieniowe
Właściwe żywienie w miażdżycy, podobnie jak w przypadku innych chorób dietozależnych powinno być stałym elementem zdrowego stylu życia. Jeżeli miażdżycy naczyń krwionośnych towarzyszy otyłość lub nadwaga, należy bezwzględnie zredukować masę ciała i zastosować dietę uwzględniającą inne schorzenia o podłożu metabolicznym.
Jadłospis powinien pokrywać zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze, a kaloryczność dostosowana do poziomu całkowitej przemiany materii. Przy otyłości lub nadwadze należy ustalić racjonalny deficyt energetyczny. Dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie z oferty cateringu dietetycznego w Katowicach, Krakowie i innych miejscowościach gdzie dostarczana jest dieta pudełkowa. W chorobach układu krążenia zalecana jest dieta DASH, która bazuje na zasadach diety śródziemnomorskiej przy jednoczesnym ograniczeniu spożycia soli.
Zalecenia żywieniowe w miażdżycy
- Ograniczenie spożycia produktów będących źródłem tłuszczów nasyconych i cholesterolu m.in. tłuste mięsa i wędliny, podroby, tłusty nabiał, smalec, słonina.
- Należy wybierać chude źródła białka m.in. drób, ryby, owoce morza, nasiona roślin strączkowych.
- Zaleca się zwiększenie spożycia warzyw i owoców, które zawierają ważne witaminy, minerały, substancje przeciwutleniające oraz są źródłem błonnika pokarmowego.
- W diecie powinny pojawić się zdrowe tłuszcze będące źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych np. oliwa z oliwek, olej lniany, awokado, olej z ogórecznika. Ważne jest spożycie kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, zawartego m.in. w tłuszczu rybim.
- Zaleca się spożycie węglowodanów o niskim i średnim indeksie glikemicznym, do których należą produkty z pełnego ziarna, kasze oraz warzywa i owoce.
6. Preferowane sposoby obróbki termicznej to gotowanie, duszenie, parowanie. Należy unikać smażenia, pieczenia w głębokim tłuszczu i mocnego grillowania.