Proces karny w Polsce kojarzy się większości nam z długim postępowaniem sądowym, trwającym niekiedy kilka lat. Tymczasem, nie zawsze tak musi być. Jeżeli oskarżony przyznaje się do winy i chce uniknąć długotrwałego procesu, może spróbować skorzystać z wniosku o skazanie bez rozprawy w trybie art. 335 k.p.k.
Wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych kar ma na celu konsensualnie zakończyć postępowanie karnego. Innymi słowy, jest to swojego rodzaju ugoda pomiędzy oskarżonym a prokuratorem, gdyż strony „dogadują się” do co sposobu zakończenia sprawy.
Kiedy skazanie bez rozprawy jest możliwe? Aby prokurator mógł wystąpić z takim wnioskiem, muszą zostać spełnione łącznie określone przesłanki:
1) popełniony czyn jest występkiem,
2) oskarżony przyznaje się do winy,
3) w świetle wyjaśnień oskarżonego okoliczności popełnienia przestępstwa i jego wina nie budzą wątpliwości,
4) postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte,
5) nastąpi uwzględnienie prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego.
Ponadto, wniosek o skazanie bez rozprawy może zostać złożony przez prokuratora wtedy, gdy podejrzany uzgodni z nim szczegóły co do kary, środków karnych itp. Jeżeli dojdzie do takiej sytuacji, prokurator zamiast z aktem oskarżenia, występuje do sądu z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków karnych.
Po spełnieniu wszystkich powyższych przesłanek, co do zasady nie przeprowadza się postępowania dowodowego, chyba że zachodzi potrzeba oceny wiarygodności złożonych wyjaśnień. Wówczas czynności dowodowych dokonuje się jedynie w niezbędnym zakresie. Nadto, należy przeprowadzić w niezbędnym zakresie wszelkie czynności służące zabezpieczeniu śladów i dowodów przestępstwa przed ich zniszczeniem, utratą lub zniekształceniem (np. przeprowadzenie oględzin miejsca zdarzenia, pobranie próbek krwi od osoby podejrzanej, przeszukanie).
Jeżeli prokurator złoży wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych kar, wówczas sprawa rozpoznawana jest na posiedzeniu, a nie na rozprawie. Zazwyczaj sprawa ta kończy się na jednym terminie sądowym. Dzięki takiemu rozwiązaniu oskarżony minimalizuje swój stres i czas.
Poniżej artykuł w wersji potocznej, dla osób nie posiadających wiedzy prawnej:
W Polsce proces karny często kojarzy się z długimi, wieloletnimi procedurami sądowymi. Ale tak naprawdę nie zawsze musi być tak czasochłonnie. Istnieje sposób, który pozwala oskarżonemu uniknąć długotrwałego procesu – to tzw. „skazanie bez rozprawy” na podstawie art. 335 kodeksu postępowania karnego.
Skazanie bez rozprawy to taki sposób zakończenia sprawy, gdzie oskarżony przyznaje się do winy i wspólnie z prokuratorem ustala swoją karę. To jakby ugoda między oskarżonym a organem ścigania, gdzie obie strony zgadzają się, jak ma być zakończona sprawa.
Aby taki wniosek o skazanie bez rozprawy mógł być złożony, muszą być spełnione pewne warunki:
- popełnione przestępstwo musi być występkiem,
- oskarżony musi przyznać się do winy,
- wyjaśnienia oskarżonego muszą wykluczać wątpliwości co do jego winy,
- postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte,
- musi być uwzględnione dobro pokrzywdzonego.
Poza tym, prokurator może złożyć taki wniosek, jeśli podejrzany uzgodni z nim szczegóły dotyczące kary. W takiej sytuacji prokurator nie występuje z aktem oskarżenia, ale wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych kar.
W większości przypadków nie ma potrzeby przeprowadzania pełnego postępowania dowodowego, chyba że są wątpliwości co do wyjaśnień oskarżonego. Wówczas czynności dowodowe ogranicza się do minimum. Należy również zabezpieczyć ślady i dowody przestępstwa przed zniszczeniem.
Jeśli prokurator złoży wniosek o skazanie bez rozprawy, sprawa jest rozpoznawana na posiedzeniu, a nie na rozprawie. Zazwyczaj wszystko kończy się w jednym terminie sądowym. Dzięki temu oskarżony oszczędza sobie stresu i czasu.
