Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy prawa wspólność majątkowa małżeńska. Oznacza to w skrócie, że majątek nabyty i zarobiony w okresie małżeństwa będzie wspólny. Pomimo, że ustrój małżeńskiej wspólności ustawowej powstaje niejako ?automatycznie? z momentem zawarcia związku małżeńskiego, to istnieje możliwość zmiany stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami poprzez zawarcie tzw. intercyzy.
Umowa majątkowa małżeńska, zwana powszechnie intercyzą, musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności, co oznacza, że sporządzona np. w zwykłej formie pisemnej nie wywoła żadnych skutków prawnych. Małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską jeszcze przed ślubem. Wówczas rozdzielność majątkowa trwa od początku trwania małżeństwa. Jednakże nic nie stoi na przeszkodzie, aby małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową jeszcze w trakcie trwania małżeństwa. Także w przypadku tej umowy musi być ona zawarta przed notariuszem. Dopóki intercyza nie zostanie odwołana, ustanowienie rozdzielności majątkowej powoduje, że każdy z małżonków ma swój odrębny majątek, czyli innymi słowy, zarobek każdego z małżonków jest jego majątkiem własnym.
W praktyce zdarza się również tak, że jeden z małżonków chce rozdzielności majątkowej, natomiast druga osoba odmawia zawarcia takiej umowy u notariusza. W takim przypadku należy sięgnąć do środków sądowych (trudno bowiem przyjąć, że taki współmałżonek dobrowolnie zgodzi się na zniesienie wspólności majątkowej). Problematyka ta uregulowana jest w art. 52 k.r.o. Zgodnie z ww. przepisem, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. W takiej sytuacji, jeśli sąd pozytywnie rozpatrzy pozew, rozdzielność powstanie z chwilą wskazaną w wyroku (która, co do zasady, nie może być wcześniejsza niż dzień złożenia pozwu w sądzie). Jednak w wyjątkowych przypadkach sąd może wskazać w orzeczeniu jako początek obowiązywania rozdzielności termin wcześniejszy niż dzień wytoczenia powództwa. Taką wyjątkową okolicznością jest przede wszystkim fakt życia małżonków w rozłączeniu (separacji faktycznej). Należy pamiętać, że pozew musi być należycie uzasadniony, tj. muszą zostać wskazane przez powoda fakty mające znaczenie dla sprawy (trwonienie majątku wspólnego, nieprzyczynianie się do jego powstawania itp.), jak i dowody na ich poparcie. Pozew o ustanowienie rozdzielności należy złożyć do sądu rejonowego, wydział cywilny, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej nie wpływa na inne prawa i obowiązki małżonków. Warto także pamiętać, że w aspekcie finansowym małżonkowie powinni dalej się wspierać i dawać pieniądze na utrzymanie dzieci.
Kontakt: Adwokat Gniezno.