Było w Gnieźnie wojsko – 17 Gnieźnieński Pułk Artylerii Przeciwpancernej im. Króla Bolesława Chrobrego

Na chwilę obecną poza substytutem armii w postaci Parafii Wojskowej pozostały tradycje i wspomnienia. Infrastruktura powojskowa przeszła w cywilne ręce i czeka na swoje nowe życie, już w wielu przypadkach rozpoczęte. Kto w nich gospodarował wcześniej? Zabytkowe koszary przy ul. Wrzesińskiej (12 pułk dragonów pruskich) to historyczne miejsce tworzenia się oddziałów Powstania Wielkopolskiego. Koszary te, to kolebka 17 pułku Ułanów Wielkopolskich, który 2 lutego 1919 roku rozpoczął w nich swoje formowanie i gospodarował w Gnieźnie do 1921 r. odchodząc do Leszna. Po ułanach dnia 16 listopada tego roku do koszar przybywa 17 Pułk Artylerii Lekkiej (2 p.a.l. wlkp, 17 p.a.p.) zajmując je jako miejsce w garnizonie stałego postoju i gdzie stacjonuje do czasu agresji hitlerowskiej 1939 roku.

Od 1945 roku w koszary zajmuje 67 pułk artylerii haubic (z 12 b.a.c.) a od października 1951 roku 91 wejherowski pułk artylerii przeciwpancernej (do października 1956 w ramach 28 b.a.ppanc). I o nim parę słów. Powstał 15 maja 1949 r. w Kołobrzegu z połączenia 15 i 20 samodzielnych dywizjonów. Przejmując w miejscu dyslokacji 20 dywizjonu – Wejherowie jego tradycje, posiadł uzyskane w maju 1947 r. miano wejherowski i sztandar ufundowany mieszkańców miasta. Pułk przechodził wielokrotnie, kolejne reorganizacje i zmiany podległości. Jesienią 1951 roku został przeniesiony do Gniezna jako garnizonu stałego postoju a 1 czerwca 1958 roku nastąpiło uroczyste wręczenie ufundowanego przez społeczeństwo Gniezna sztandaru z zachowaniem posiadanego miana wejherowski. Decyzją odgórną miano to odebrano pułkowi dnia 12.09. 1991 roku, a tym samym nieaktualną stała się jego odznaka wzorowana z odznaki przedwojennego 17 pal. Wydany zarys historii garnizonu trzeba było uzupełnić.

W ramach przywracania przedwojennych tradycji orężnych i zachowania ciągłości historii SZ RP podjęte starania doprowadziły do uzyskania prawa kontynuacji tradycji 17 pal, uzyskania numeru 17 (2.10.1995) i miana gnieźnieński oraz imienia patrona "Króla Bolesława Chrobrego" (19.04.1996). Sztandar nowego wzoru ufundowany przez Społeczny Komitet Fundatorów Miasta Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej wręczono podczas uroczystości na rynku miasta. Ten dzień, 16 września ustanowiono jednocześnie świętem pułku w rocznicę zwycięskiej bitwy pod dworem Ruszki, na pamiątkę bohaterstwa i wysokiego kunsztu artyleryjskiego żołnierzy 17 pal. Potwierdzeniem tradycji została również zrekonstruowana odznaka pułku którą uhonorowano podczas uroczystości miasto Gniezno i osoby zasłużone dla pułku.

Tymi wartościami pułk cieszył się do 16 września 1998 roku. W dniu swojego święta na uroczystej zbiórce pułk został rozformowany. Sztandar został przekazany do muzeum WP w Warszawie. Ostatnim symbolem pozostał wybity w niewielkiej ilości pamiątkowy medal rozformowania . Historia koszar jako kompleksu wojskowego dobiegła końca. Aktualne starania o zagospodarowanie całego terenu cieszą oczy ale nutka wspomnień zawsze pozostanie i kusi następne. Może osobno coś o bogatych tradycjach 17 pułku artylerii lekkiej 1919-39?