Wrzesień to tradycyjny czas Europejskich Dni Dziedzictwa w całej Europie. Ich celem jest promocja zabytków, tradycji i lokalnych obyczajów. Treścią tematu tegorocznego jest ukazanie wartości zabytków techniki i ich znaczenia dla narodowego dziedzictwa kulturowego, szerzenie wiedzy na ich temat, zaprezentowanie jak wyglądała produkcja kiedyś a jak wygląda dziś. Głównym celem EDD jest promowanie regionalnego dziedzictwa kulturowego oraz przypomnienie o wspólnych korzeniach europejskich (źródło www.kobidz.pl).
Ostrów Lednicki, Mały Skansen
18 – 19 września 2010 r.
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy powstało w 1969 roku, a bezpośrednim impulsem do jego powołania było usankcjonowanie opieki nad zabytkami Ostrowa Lednickiego. Lednica to wyspa na jeziorze Lednickim, w centrum Wielkopolski, w samym sercu Państwa Piastów. To właśnie na tej wyspie pierwsi władcy z dynastii Piastów założyli jeden ze swoich stołecznych grodów. W jego obrębie postawili zespół obiektów sakralnych stanowiących najstarsze zabytki tego typu na naszych ziemiach, a ich położenie na wyspie sprawiło, że do naszych czasów przetrwały w niepowtarzalnym stanie – żaden inny zabytek tego okresu nie jest tak czytelny jak zespół lednicki. Zarówno palatium, jak i baptysterium, a także kościół stanowią unikatowy zespół średniowiecznej Europy. Dodatkowo jego wyjątkowy charakter podkreślają zabytki pozyskane w trakcie badań archeologicznych. W ruinach kościoła zachowały się relikwiarze, a wśród nich pozłacana stauroteka stanowiąca schowek na cząstkę Krzyża Świętego – relikwia najważniejsza dla Kościoła. Pozostałe elementy będące fragmentami ksiąg i naczyń liturgicznych, a także wyposażenia świątyni stanowią unikatowy zespół europejskich sakraliów z X/XI wieku. Oprócz tego archeologiczne badania podwodne ujawniły funkcjonowanie w dobie Piastów dwóch mostów drewnianych. Umożliwiały one bezpieczne dotarcie do grodu przez wody jeziora. Ich łączna długość, wynosząca ponad 700 metrów, zarejestrowane pale oraz elementy konstrukcji pokazują wyjątkowość tej skomplikowanej konstrukcji inżynieryjnej. Prowadzone na dnie jeziora badania pozwoliły pozyskać największą w Europie kolekcję militariów z X/XI wieku. Będące w posiadaniu Muzeum uzbrojenie jest jedynym tego rodzaju zbiorem pochodzącym z jednego miejsca średniowiecznej Europy. Zarówno jezioro, jak i obszar wokół niego jest poligonem badań zarówno stacjonarnej archeologii, jak i archeologów podwodnych, a także archeologii lotniczej, czy specjalistycznych badań geofizycznych i przyrodniczych wykorzystywanych na potrzeby odtworzenia minionego krajobrazu kulturowego i przyrodniczego.
Obchody Europejskich Dni Dziedzictwa na terenie Muzeum dają wyjątkową możliwość obecności grup odtwórczych i wkroczenia żywej historii w relikty autentycznych obiektów stwarzając niepowtarzalną okazję do zaprezentowania naszego wspólnego europejskiego dziedzictwa – łączącego się u nas z powstaniem państwa i wkroczeniem religii chrześcijańskiej na nasze tereny.
Jacek Wrzesiński
PROGRAM
W Europejskie Dni Dziedzictwa 2010 – Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy zaprasza na Piknik Edukacyjno-Historyczny „Od pomysłu do przemysłu” .
18-19 września
godz. 10.00 – 17.00
Mały Skansen, Ostrów Lednicki
Temat tak sformułowany „Od pomysłu do przemysłu” zachęca do pokazania i zainteresowania wybranymi kategoriami zabytków: z drewna, gliny, żelaza i skóry, które mają uświadomić nam znaczenie, jakie te zabytki mają dla nas i dla wszystkich pokoleń, a co za tym idzie – spowodować lepsze rozumienie bezwzględnej konieczności ich ochrony.
W zagrodzie wczesnośredniowiecznej na Ostrowie Lednickim zamieszkają grupy odtwórstwa historycznego aranżując teatr-piknik historyczny, w formie otwartej imprezy edukacyjnej. Aranżacja życia codziennego grodu lednickiego pozwoli wkroczyć widzom w czasy historyczne i pokazać dawne rzemiosła wczesnośredniowieczne, które mimo upływu 1000 lat, nie straciły aktualności i są nadal obecne. Ostrów Lednicki stanie się miejscem edukacji historycznej naszego pikniku, a ląd (tzw. Mały Skansen) będzie współczesnym jarmarkiem. Na wyspę dotarli kupcy handlujący swoimi wyrobami i przezentujacy wyroby jak i rzemiosła takie jak kowalstwo, snycerstwo, szewstwo, skórnictwo i garncarstwo. Tutaj dzieci będą próbowały wcielić się w dawnego garncarza. Zaprezentowane zostaną techniki lepienia naczyń glinianych i chętni będą mogli spróbować swych sił w wykonywaniu przedmiotów z gliny. Będzie prowadzona nauka strzelania z historycznego łuku strzałami będącymi replikami odnajdywanych na stanowiskach archeologicznych. Dzieci i dorośli będą mogli brać udział w historycznych zabawach z czasów wczesnego średniowiecza, jak: kuba, rzucanie mieszkiem do skrzyni, łowienie rybek, czy zabawa w przeciaganie liny lub biegi w nartach. Na wyspie będą koniki polskie oraz owce wrzosówki i kozy. Duży nacisk położymy na inscenizację historyczną, o wielkich walorach edukacyjnych, przez którą będziemy promować tradycje, zwyczaje, kulturę i rzemiosło dawnych mieszkańców Ostrowa Lednickiego. W części historycznej naszego pikniku można będzie podglądać sceny z życia codziennego, spróbować podpłomyków z miodem lub powidłami, wybić sobie X-wieczną monetę. Na lądzie natomiast czeka na nas współczesny piknik edukacyjny. Spotkamy garncarza, pracujacego już na kole garncarskim, wikliniarza wyplatającego kosze, czy ludowego rzeźbiarza strugającego świątki i drewniane zabawki. Będzie można zapoznać się ze średniowieczną techniką oprawiania ksiąg w skórę i ich zdobienia. Wszyscy chętni podczas zajęć plastycznych będą mogli samodzielnie wykonywać ilustracje z dawnych kodeksów z postaciami świętych. Na Jarmarku spotkamy artystę rzeźbiarza Piotra Staszaka z Brudzewa, który zaprezentuje swoje prace i poprowadzi zajęcia edukacyjne z dziećmi. Będzie można spróbować nauki zdobienia i malowania drewnianych ptaszków. Będą zaprezentowane rękodzieła artystyczne ze skóry, tj. kufry, szkatuły, humidory i oprawy ksiąg w wykonaniu Marii i Pawła Lewickich z Jankowa Dolnego. Pan Paweł pokaże techniki opraw ksiąg w skórę. Pan Łukasz Dzieciątkowski pokaże różnorodność naczyń glinianych oraz w ramach zajęć edukacyjnych zaprezentuje pracę garncarza i wykonywanie naczyń na kole garncarskim. U pana Romana Ciesielskiego poznamy techniki wyplatania koszy oraz można będzie zakupić różnorodne kosze i pojemniki z wikliny. Powrożnik, pan Wiesław Łuczak zaprezentuje pokaz skręcania sznura i lin z lnu i konopi. Na Jarmarku można będzie zakupić prace dekoracyjne i użytkowe wykonane z drewna sosnowego, według własnych projektów Pani Henryki Giwer, która również poprowadzi warsztaty tworzenia form artystycznych z papieru i gazety z wykorzystaniem papieru i makulatury. Na Jarmarku można będzie kupić wędzoną szynkę, schab lub wędzone ryby i żytni chleb. Zwiedzajacy muzeum w Europejskie Dni Dziedzictwa będą mogli zakupić miód i wyroby pszczelarskie.
godz. 12.00 i 14.00 archeolog oprowadzi bezpłatnie po Ostrowie Lednickim
godz. 10.00-17.00 w schronisku na wyspie pokaz filmu promocyjnego „Korzenie są u nas” Joanny Malinowskiej
EDD to impreza edukacyjna dla dzieci, młodzieży i ich rodziców. Uczestnictwo w samych zajęciach jest bezpłatne. Impreza skierowana jest do bardzo szerokiej i różnorodnej grupy odbiorców. Organizowane imprezy stają się ważnym instrumentem w edukacji i promocji ochrony dziedzictwa narodowego.