Podstawą żądania ustalenia uchylenia obowiązku alimentacyjnego jest art. 138 k.r.o., który stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może doprowadzić do obniżenia lub podwyższenia wysokości alimentów, jak i całkowitego uchylenia obowiązku alimentacyjnego.
Stosownie do treści przepisów art. 133 k.r.o. w zw. z art. 96 k.r.o. rodzice powinni w miarę swych możliwości “troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień”. Rodzice powinni w miarę swych sił umożliwić dziecku nabycie nie tylko wykształcenia średniego lub zawodowego, lecz także – stosownie do jego uzdolnień – ukończenie studiów wyższych. Jeżeli więc uzdolnienia dziecka przemawiają za tym, że w celu ich należytego wykorzystania dla dobra społeczeństwa powinno ono odbyć studia wyższe, obowiązek alimentacyjny rodziców powinien w zasadzie trwać do czasu ukończenia studiów. Przepisy prawa rodzinnego wskazują, że samo uzyskanie przez dziecko pełnoletniości nie daje automatycznie podstawy do przypuszczenia, że dziecko jest już w stanie samodzielnie się utrzymać i nie wymaga wsparcia alimentacyjnego zobowiązanego rodzica.
W świetle art. 133 k.r.o. uchylenie alimentów wobec dziecka może nastąpić z dwóch przyczyn:
- Po pierwsze, dziecko uzyska samodzielności i samowystarczalność pod względem finansowym.
- Po drugie, zobowiązany rodzic popadnie w niedostatek.
Dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletność, lecz przede wszystkim zdobyło wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje uzasadnienie w dotychczas osiąganych wynikach (wyr. SN z 24.3.2000 r., I CKN 1538/99, Legalis). Jeżeli jednak dziecko pełnoletnie, już przygotowane do pracy, zaniedbuje studia, z własnej winy nie zdaje we właściwym terminie egzaminów, a zwłaszcza powtarza rok studiów, ustaje obowiązek rodziców do dalszego dostarczania mu środków utrzymania. Powyższy przepis przyznaje rodzicom uprawnienie do uchylenia się od wykonania obowiązku alimentacyjnego w razie zagrożenia nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub w braku starań dziecka o osiągnięcie życiowej samodzielności. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 1998 r. (sygn. akt I CKN 1104/98), rodzice, którzy z uwagi na niskie emerytury tylko w skromnym zakresie zabezpieczają swoje materialne potrzeby, powinni zostać zwolnieni z ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego względem ich dorosłego dziecka, jeżeli mając wyuczony zawód, osiąga ono mierne wyniki w dalszej nauce.
Wskazać należy, iż przesłanki mające przemawiać za zasadnością uchylenia obowiązku alimentacyjnego muszą być istotne oraz obiektywne. Uchylenie obowiązku alimentacyjnego następuje tylko poprzez orzeczenie Sądu. Każdorazowo, gdy kierowane jest takie żądanie do Sądu konieczne jest przeprowadzenie postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia określonej okoliczności spoczywa na osobie, która daną okoliczność podnosi oraz wywodzi z niej skutki prawne. Innymi słowy, osoba żądająca uchylenia obowiązku alimentacyjnego przez Sąd powinna udowodnić, że dziecko jest w stanie się samodzielnie utrzymać lub też rodzic płacący dalej alimenty popadnie w niedostatek.
Skontaktuj się: Adwokat Gniezno.