Historia probiozy, czyli stosowania prozdrowotnych bakterii celem poprawy stanu zdrowia, sięga aż do starożytności. Przedstawiamy dziś 5 ciekawych faktów z historii probiotyków, o których być może nie wiedziałeś.
Probiotyki: czym są?
Zacznijmy od samej definicji probiotyków. Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach przynoszą korzyści zdrowotne. Do drobnoustrojów o działaniu probiotycznym należą przede wszystkim bakterie produkujące kwas mlekowy z rodzaju Lactobacillus (np. L. acidophilus, L. casei, L. reuteri, L. rhamnosus) i Bifidobacterium (np. B. animalis, B. breve). Inne drobnoustroje tradycyjnie zaliczane do probiotyków to między innymi drożdżaki Saccharomyces boulardii.
Źródłem probiotyków mogą być suplementy diety, preparaty farmaceutyczne lub produkty spożywcze (np. jogurty, napoje fermentowane).
Źródłem probiotyków mogą być suplementy diety, preparaty farmaceutyczne lub produkty spożywcze (np. jogurty, napoje fermentowane).
5 faktów z historii probiotyków
1. Pierwsze wzmianki w Biblii
Wzmianki o fermentowanych produktach mlecznych znajdują się już w najwcześniejszych opisach dotyczących człowieka. Można je znaleźć nawet w Biblii np.” Gdy Abraham ujrzał zbliżających się kilku ludzi zaprosił ich do siebie i podał im kwaśnego mleka i mleka słodkiego…” (Ks. Rdz. 8, 8). Z kolei w Księdze Powtórzonego Prawa Mojżesz wylicza pokarmy, jakie Jahwe przyznał swojemu ludowi: „Dał im mleko kwaśne krów i mleko kóz z tłuszczem jagniąt i baranów…”.
2. Starożytne przepisy
Fermentowane mleko znane było starożytnym Rzymianom, Grekom i Egipcjanom. W starożytnym Egipcie spożywano kwaśne mleko zwane „leben raib”. Z kolei „jahurt” był także szeroko znany pośród ludów półwyspu bałkańskiego. Hipokrates przypisywał kwaśnemu mleku właściwości lecznicze w chorobach żołądka, jelit. Znane jest stare hinduskie przysłowie: „pij mleko kwaśne, a będziesz długo żył”.
3.Pierwszy Polak, który zajmował się probiotykami
Polskim naukowcem, który po raz pierwszy (na początku XIX w.) zajmował się pałeczkami kwasu mlekowego był pediatra i neurolog Józef Brudziński, który stosował hodowle bakterii mlekowych w pewnych chorobach jelit u niemowląt. Ideą Brudzińskiego było wyparcie chorobotwórczej flory z jelit dzieci, za pomocą serwatkowych bakterii Bacillus lactis aerogenem, podawanych wraz z pokarmem.
4. Kto jest ojcem idei probiozy?
Ilia Miecznikow – badacz ten jest uznawany za faktycznego ojca idei probiozy (pro – dla; bios – życie). Wiele lat badań poświęcił on mechanizmom zachowania zdrowotności i przedłużenia życia. Głosił on tezę, że najważniejszym elementem w zachowaniu zdrowia jest wykorzystywanie i wzmacnianie naturalnych sił organizmu. Obserwując długowieczność i doskonałe zdrowie pewnych nacji narodowych, stwierdził, iż cechy te są wynikiem spożywania znacznych ilości tradycyjnego, gęstego jogurtu, a dokładniej zawartych w nim szczepów kwasu mlekowego (Lactobacillus bulgaricus).
5. Skąd się wzięła nazwa probiotyk?
Probiotyk z greckiego oznacza „dla życia”. Po raz pierwszy tego terminu użyli w 1965 roku Lilly i Stillwell, określając probiotyki jako substancje wytwarzane przez mikroorganizmy, które stymulują wzrost człowieka i zwierzęcia. Nazwę uzupełnił w 1989 r. Fuller, definiując probiotyki jako żywe, bakteryjne dodatki do żywności, poprawiające funkcjonowanie przewodu pokarmowego gospodarza.
Piśmiennictwo:
- Nowak A., Śliżewska K., Libudzisz Z. “Probiotyki – historia i mechanizmy działania”
- Mojka K. “Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje”
- Szachta P. “Historia badań nad probiotykami”