Z chwilą śmierci spadkodawcy całość jego praw i obowiązków przechodzi na spadkobiercę. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą nie tylko prawa majątkowe (aktywa), ale także zobowiązania (pasywa) – tzw. długi spadkowe.
- przyjęcie spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste),
- przyjęcie spadku z ograniczeniem odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza),
- odrzucenie spadku.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza powoduje, że odpowiedzialność za długi spadkowe jest ograniczona kwotowo do tzw. wysokości stanu czynnego spadku, czyli tylko do wartości składników (aktywów) majątku spadkowego. Składniki spadku oraz ich wartość ustala się w spisie inwentarza, który jest sporządzany na wniosek lub z urzędu. Postanowienie w przedmiocie spisu inwentarza wydaje Sąd, natomiast podmiotem sporządzającym taki spis jest komornik. Wartość stanu czynnego spadku ustalona w spisie inwentarza stanowi granicę odpowiedzialności spadkobiercy. W takiej sytuacji spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza może powołać się na kwotowe ograniczenie swojej odpowiedzialności zarówno w trakcie sprawy sądowej skierowanej przeciwko niemu przez wierzyciela, jak i nawet w trakcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego.
Spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. W sytuacji odrzucenia spadku pierwotny spadkobierca nie dziedziczy niczego – ani aktywów (wartościowych składników majątku), ani pasywów (długów).
Zgodnie z art. 1015 § 1 k.c., Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym sześciomiesięcznym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza (art. 1015 k.c.).
Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku składa się przed sądem lub przed notariuszem. Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku powinno być pisemne z podpisem urzędowo poświadczonym (art. 1018 § 3 k.c.). Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku złożone pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu jest nieważne (art. 1018 § 1 k.c.). Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku nie może być odwołane (art. 1018 § 2 k.c.).
Spadkobierca powołany do spadku zarówno z mocy testamentu, jak i z mocy ustawy może spadek odrzucić jako spadkobierca testamentowy, a przyjąć spadek jako spadkobierca ustawowy (art. 1022 k.c.).
Sytuacja może ukształtować się również ukształtować się w ten sposób, że część spadkobierców będzie odpowiadała za długi spadkowe bez ograniczenia, a pozostała część w sposób ograniczony. Stanie się tak wówczas, gdy część spadkobierców (współspadkobierców) przyjmie spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a inni wyraźnie przyjmą spadek wprost, czyli bez ograniczenia odpowiedzialności.
Skontaktuj się: Adwokat Gniezno.