Każda osoba może w drodze testamentu powołać do dziedziczenia inną osobę (chociażby niespokrewnioną, czy też niespowinowaconą) na wypadek swojej śmierci. W takim przypadku testament jest oświadczeniem woli testatora (przyszłego spadkodawcy), w którym to oświadczeniu testator rozrządza swoim majątkiem na wypadek śmierci. Osoba/osoby wskazane w testamencie stają się spadkobiercami z chwilą śmierci spadkodawcy, który pozostawił testament. W jednym testamencie może być zawarte oświadczenie woli tylko jednego testatora.
- Testament własnoręczny (art. 949 k.c.) – testator powinien w całości napisać testament własnoręcznie, wskazując kogo powołuje do spadku. Następnie powinien testament własnoręcznie podpisać i opatrzyć datą.
- Testament notarialny (art. 950 k.c.) – testament może być sporządzony w formie aktu notarialnego.
- Testament allograficzny (art. 951 k.c.) – Spadkodawca może sporządzić testament także w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków. Protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.
- Testament ustny (art. 952 k.c.) – jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków. Treść testamentu ustnego może być stwierdzona w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia, z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie.
- Testament podróżny (art. 953 k.c.) – podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków; dowódca statku lub jego zastępca spisuje wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania, i pismo to w obecności świadków odczytuje spadkodawcy, po czym pismo podpisują spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy w piśmie podać przyczynę braku podpisu spadkodawcy.
- Testament wojskowy (art. 954 k.c.) – testament wojskowy może być sporządzony tylko w czasie mobilizacji lub wojny albo przebywania w niewoli. Testamenty wojskowe mogą sporządzić żołnierze Sił Zbrojnych pełniący czynną służbę wojskową, pracownicy cywilni zatrudnieni w Siłach Zbrojnych, osoby cywilne towarzyszące Siłom Zbrojnym. Szczegółowe formy testamentu wojskowego określa rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych (Dz.U.1965.7.38).
Wbrew powszechnej opinii społecznej w prawie spadkowym nie wyodrębnia się testamentów tzw. "ważniejszych" i tzw. "mniej ważnych". Wszystkie testamenty mają równą moc prawną (np. testament notarialny nie jest ważniejszy od testamentu własnoręcznego i odwrotnie). Kluczowym kryterium w tym zakresie jest data sporządzenia testamentu, która decyduje o tym, jaki testament obowiązuje w przypadku sporządzenia kilku testamentów przez tego samego testatora. Innymi słowy, testament sporządzony później powoduje, że testament wcześniejszy został odwołany. Jeżeli spadkodawca sporządził nowy testament nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, ulegają odwołaniu tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego testament (art. 947 k.c.).
Skontaktuj się: Adwokat Gniezno.