Wdychanie szkodliwego smogu szkodzi codziennemu samopoczuciu, wywołując osłabienie, rozdrażnienie, bezsenność, powoduje też długofalowe skutki. Nawet jeśli nie masz alergii, a nowotwór płuc wydaje Ci się tylko nierealnym koszmarem, może się to zmienić w ciągu kilku lat. Smog przyczynia się do chorób płuc, układu krążenia, przyspiesza starzenie się układu nerwowego. Skąd się bierze patogenny smog i jak walczyć z nim we własnym mieszkaniu, do którego przedostaje średnio 30% zewnętrznych zanieczyszczeń?
Głównym źródłem smogu w Polsce jest niska emisja, czyli zanieczyszczenia emitowane przez kominy na wysokości do 40 m. Niska emisja jest odpowiedzialna za 80% smogu w Polsce, a dokładnie:
- 44,6% całkowitego pyłu zawieszonego,
- 52% pyłu zawieszonego PM10,
- 87% benzoapirenu,
- 59% tlenku węgla.
Kolejnym źródłem smogu w Polsce jest transport drogowy. W zależności od lokalizacji odpowiada za m.in. wysokie stężenia dwutlenku azotu i PM10. Powietrze zanieczyszczają nie tylko spaliny (szkodliwymi liderami są pojazdy z silnikiem Diesla), ale też emisja wtórna, czyli ponowne wznoszenie się pyłów zalegających na nawierzchniach. Ponadto do smogu przyczynia się eksploatacja opon, układów hamulcowych, sprzęgieł – w trakcie zużywania tych i innych elementów pojazdów są uwalniane niewielkie ilości metali.
No i oczywiście przemysł. Chociaż w porównaniu do niskiej emisji generuje mniej pyłu PM10 i benzoapirenu, zakłady przemysłowe wykorzystujące procesy spalania produkują ok. 20% pyłu PM2,5 i emitują dwutlenek siarki.
Jakie szkodliwe substancje składają się na smog?
Media alarmują głównie o przekroczeniach norm stężeń pyłów zawieszonych w powietrzu – PM10 i PM2,5. To groźne substancje, które przyczyniają się do chorób płuc, układu krążenia, oddziałują negatywnie na układ nerwowy. Cząsteczki PM10 przenikają do płuc, natomiast drobniejszy pył PM2,5 przedostaje się do krwiobiegu.
O pyłach zawieszonych mówi się najwięcej, więc między nimi a smogiem stawia się znak równości. To uproszczenie, bo pyły zawieszone PM10 i PM2,5 to jedne z wielu składników smogu, będące mieszaniną różnych cząsteczek, w tym metali ciężkich, benzoapirenu i innych WWA, czyli rakotwórczych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Trudno Ci uwierzyć, aby cząsteczki w powietrzu mogły powodować nowotwory? W publikacji naukowej Wpływ czynników środowiskowych na rozwój raka pęcherza moczowego z 2015 roku podano, że wśród osób zamieszkujących tereny do 5 km od instalacji spalających węgiel (np. elektrowni) odnotowano zwiększoną śmiertelność na raka pęcherza.
Smog zawiera również tlenki azotu i tlenki siarki, podrażniające układ oddechowy szczególnie u astmatyków. Dwutlenek azotu działa drażniąco również na spojówki, zwiększa podatność na infekcje u osób z obniżoną odpornością, powoduje duszności, przewlekły kaszel. Wdychanie dwutlenku siarki ma podobne negatywne konsekwencje: zwiększa ryzyko zachorowania na zapalenie płuc i oskrzeli, przyczynia się do arytmii, duszności, powstawania ognisk zapalnych w organizmie.
Jak usuwać smog z mieszkania?
Badania AGH i Krakowskiego Alarmu Smogowego z 2017 roku pokazały, że średnie dobowe stężenie pyłu PM10 w krakowskim lokalu jest o ok. 50% niższe w porównaniu do stężenia na zewnątrz. Jeśli na dworze stężenie PM10 dobija do 300 μg/m3, trudno mówić o czystym powietrzu w domu… Najskuteczniejszym sposobem na czyste powietrze w mieszkaniu są oczyszczacze powietrza, które mają odpowiedni zestaw filtrów antysmogowych:
- filtrem wstępnym – zbiera największe zanieczyszczenia, np. psią i kocią sierść oraz kurz. Nie pozwala im na dotarcie do pozostałych dwóch filtrów, wydłużając ich żywotność;
- filtrem HEPA – eliminuje groźne pyły zawieszone PM10, PM2,5 i PM1, kancerogenny benzoapiren, alergeny, wirusy, bakterie. W zależności od klasy filtry HEPA mają od 95% skuteczności (HEPA E11) do 99,95% skuteczności (HEPA H13);
- filtrem węglowym – wyłapuje zanieczyszczenia gazowe, np. dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, a także niweluje brzydkie zapachy i pochłania dym papierosowy.
Dzięki rankingowi możesz w jednym miejscu porównać takie parametry, jak wydajność oczyszczania powietrza, rodzaje filtrów, głośność pracy czy pobór mocy. Filtracja powietrza w mieszkaniu daje najlepsze efekty, jeśli na jedno najczęściej używane pomieszczenie (np. sypialnię lub pokój dzienny) przypada jeden oczyszczacz. Ewentualnie możesz przenosić urządzenie z pokoju dziennego do sypialni. W dużych przestrzeniach sprawdzi się oczyszczacz powietrza Klarta Stor, a w sypialniach i pokojach o powierzchni do 40 m2 – Klarta Forste 3. Porównanie ich możliwości znajdziesz tutaj: https://wybierzoczyszczacz.pl/oczyszczacze-powietrza/klarta/.
