Miejski Konserwator Zabytków, przepisy ruchu drogowego kontra osoby z niepełnosprawnościami

W ostatnim czasie na terenie Gniezna narastają kontrowersje związane z likwidacją – przed kilku laty – miejsc parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami, szczególnie w obszarze Rynku oraz ul. Franciszkańskiej. Temat powrócił podczas spotkania na temat likwidacji barier architektonicznych. Problem ten wzbudza zaniepokojenie zarówno wśród mieszkańców, jak i osób odwiedzających miasto, którzy zwracają uwagę na trudności, jakie napotykają osoby z ograniczoną mobilnością.

Brak miejsc parkingowych na Rynku

Od pewnego czasu na Rynku w Gnieźnie oraz na ul. Franciszkańskiej brak jest odpowiednio oznakowanych miejsc postojowych dla osób z niepełnosprawnościami. Choć na ul. Franciszkańskiej wyznaczono dwa miejsca postojowe przy Sądzie, to w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła Franciszkanów nie przewidziano żadnych dodatkowych miejsc. Argumentuje się to ograniczeniami technicznymi i przestrzennymi. Co więcej, w centralnej części Rynku, która znajduje się w strefie zamieszkania, parkowanie jest możliwe wyłącznie w wyznaczonych miejscach, a te są nieobecne w tej okolicy, co uniemożliwia postój pojazdów osób z niepełnosprawnościami.

Kontrowersje wokół oznakowania przy katedrze

Największe kontrowersje budzi jednak sytuacja w okolicach gnieźnieńskiej katedry, gdzie wyznaczone miejsca postojowe dla osób z niepełnosprawnościami nie spełniają przepisowych standardów. Miejsca te są jedynie oznakowane za pomocą znaków pionowych, bez wymaganych niebieskich kopert. Powoduje to częste zajmowanie tych miejsc przez osoby nieuprawnione, a egzekwowanie przepisów okazuje się nieskuteczne.

Taka sytuacja wynika z decyzji Miejskiego Konserwatora Zabytków, który negatywnie ocenił wykonanie poziomego oznakowania na kamiennej nawierzchni w otoczeniu katedry, która jest uznawana za pomnik historii. Decyzja ta, choć podyktowana ochroną zabytkowego charakteru miejsca, w praktyce pozbawiła osoby z niepełnosprawnościami możliwości komfortowego i zgodnego z przepisami parkowania w bliskiej odległości od katedry.

Społeczność pyta o zmiany

Osoby z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunowie nie kryją rozczarowania takim stanem rzeczy. Wskazują, że wcześniej mogli parkować na Rynku, jednak kilka lat temu zostało to uniemożliwione. Podobne trudności pojawiły się przy kościele Franciszkanów. W związku z tym, pojawiają się liczne pytania, czy władze miasta planują wprowadzenie zmian, które umożliwią osobom z niepełnosprawnościami wygodniejsze korzystanie z przestrzeni miejskiej.

Jednym z postulatów jest wprowadzenie na znakach zakazu zatrzymywania i postoju na Rynku tablic informujących, że ograniczenie to nie dotyczy osób niepełnosprawnych, z możliwością postoju do dwóch godzin. Na razie jednak władze miasta nie przewidują takich zmian, wskazując na alternatywne miejsca postojowe w okolicznych ulicach.

Cała sytuacja pokazuje trudności w pogodzeniu ochrony zabytków z potrzebami osób z niepełnosprawnościami, a także wskazuje na konieczność szukania kompromisowych rozwiązań, które pozwolą na swobodny dostęp do kluczowych punktów miasta dla wszystkich mieszkańców.

Poniżej publikujemy odpowiedzi Urzędu Miasta Gniezna na zadane przez nas zapytanie prasowe:

• Na ul. Franciszkańskiej wyznaczone są dwa miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych na wysokości Sądu. Nie ma natomiast możliwości wyznaczenia dodatkowych miejsc postojowych dla osób niepełnosprawnych na ul. Franciszkańskiej na wysokości kościoła, z uwagi na parametry ww. miejsc.
• W zakresie miejsc postojowych na płycie gnieźnieńskiego Rynku informuję, że parkowanie w strefie zamieszkania, którą objęty jest m. in. Rynek możliwe jest wyłącznie w miejscach wyznaczonych. Z uwagi na brak takich miejsc, postój pojazdów jest niemożliwy (za wyjątkiem dostaw) i nie przewiduje się zmian w tym zakresie. Jednocześnie informuję, że w pobliżu Rynku znajdują się miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych tj. na ul. Dąbrówki, ul. Franciszkańskiej, ul. Grzybowo, ul. Zielony Rynek, które są ogólnodostępne.
• Ulice Tumska oraz Łaskiego znajdują się w obszarze historycznego układu urbanistycznego miasta Gniezna wpisanego do rejestru zabytków.  Miejski Konserwator Zabytków negatywnie ocenił wykonanie oznakowania poziomego miejsc postojowych na kamiennej nawierzchni w otoczeniu katedry gnieźnieńskiej, uznanej Zarządzeniem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej za pomnik historii. Z uwagi na powyższe miejsca postojowe przy katedrze wyznaczone zostały wyłącznie za pomocą oznakowania pionowego.

Można więc stwierdzić, że Miejski Konserwator Zabytków zlikwidował przy katedrze miejsca parkingowe dla osób z niepełnosprawnościami.

O niezgodnych z prawem miejsca parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami przy katedrze pisaliśmy już w 2012, 2020 i 2022 roku:

„Brak miejsc parkingowych dla niepełnosprawnych”

„Przy katedrze nie ma miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych? Oznakowanie jest niezgodne z przepisami prawa”

To właśnie w 2011 roku zmieniono organizację ruchu w centrum Gniezna:

Na zlecenie Urzędu Miasta sporządzony został projekt zmiany organizacji ruchu zatwierdzony przez głównego specjalistę do spraw zarządzania ruchem na drogach powiatu gnieźnieńskiego oraz przez starostę. Po wprowadzeniu z dniem 26 września 2011 roku oznakowania D-40 – „strefa ruchu zamieszkania” na obszarze strefy ruchu pieszego obejmującym ulice:  Tumska, Rynek, Kaszarska oraz częściowo na Chrobrego i Łaskiego postój pojazdów na tych ulicach jest możliwy wyłącznie w miejscach do tego wyznaczonych. Niestety takich miejsc nie ma.

Odnośnie miejsc przy katedrze, przypomnijmy:

Do prawidłowego wykonania oznakowania dla miejsc dla niepełnosprawnych niezbędne jest umieszczenie zarówno znaków pionowych jak i wykonanie odpowiednich oznaczeń poziomych takich jak „niebieska koperta”. Dopiero połączenie tych dwóch elementów stanowi pełne oznakowanie zgodne z aktualnym rozporządzeniem.
Aktualne przepisy jednoznacznie stwierdzają, że oznaczenie P-24 musi być umieszczone na nawierzchni barwy niebieskiej, niezależnie czy stosowane jest łącznie ze znakiem P-20 czy P-18. Nie ma przewidzianych żadnych wyjątków od tej reguły, dlatego też, jeżeli chcemy żeby oznakowanie było wykonane zgodnie z literą prawa nie zapominajmy o tym.
Przepisy dopuszczają samodzielnie usytuowanie oznakowanie poziomego bez umieszczania znaków pionowych w pewnych sytuacjach. Jednakże całkowicie wykluczają umieszczenie jedynie znaku pionowego bez odpowiedniego oznakowania poziomego.