Zaćma – na czym polega to schorzenie i jakiej części oka dotyczy?
Prawidłowa, zdrowa soczewka oka jest przezroczystym, wypukłym elementem zlokalizowanym pomiędzy tęczówką i ciałem szklistym. Ulega ona odkształceniu, tak aby skupiać wiązkę światła padającą na oko w zależności od tego, czy patrzymy z bliska, czy z dali. Element ten narażony jest na różne nieprawidłowości, w tym zmętnienie. Gdy do niego dojdzie, mowa o zaćmie, potocznie określanej jako katarakta.
Co odpowiada za zaćmę – możliwe przyczyny zmętnienia soczewki
Zaćmę dzieli się w zależności od jej etiologii, a także stopnia zaawansowania oraz lokalizacji zmian chorobowych. Schorzenie to bywa uznawane za przypadłość osób starszych, ponieważ częstotliwość jego występowania rzeczywiście wzrasta wraz z wiekiem. Tak zwana zaćma starcza jest najczęściej diagnozowana i zwykle odpowiadają za nią postępujące procesy starzenia związane ze zmianami struktur tkankowych, ale też przyjmowanymi lekami, czy jednocześnie występującymi chorobami.
Tak naprawdę jednak zmętnienie soczewki może występować w młodości, np. jako powikłanie po urazach, czy chorobach ogólnoustrojowych, takich jak np. cukrzyca. Ryzyko zachorowania wzrasta także u osób palących papierosy, nadużywających alkohol, czy niedbających o dietę. Znana jest również zaćma wrodzona, która towarzyszy Pacjentowi od momentu narodzin.
Jak rozpoznać zaćmę – objawy i postęp choroby
Jeśli zaćma jest następstwem urazu, objawy mogą rozwinąć się stosunkowo szybko. Jednak w większości przypadków choroba postępuje powoli, dlatego bywa diagnozowana dopiero w zaawansowanym stadium, niekiedy przypadkowo podczas rutynowej kontroli okulistycznej. Ponieważ przezierność soczewki jest niezbędna dla prawidłowego widzenia, pierwsze symptomy zwykle dotyczą ograniczonej ostrości wzroku.
Pole widzenia osób chorujących na zaćmę jest zamazane – obraz jak przez brudną szybę lub mgłę. Objawu takiego nie można skorygować za pomocą okularów. Niekiedy więc chory odnosi wrażenie, jakby jego szkła w okularach były przetarte lub zabrudzone. Ponadto wśród objawów zaćmy wymienia się:
- problemy w rozpoznawaniu kolorów;
- obniżenie kontrastu – zamazywanie się krawędzi przedmiotów;
- obecność zaciemnionych obszarów (plamek) w polu widzenia;
- tzw. widzenie podwójne (dwojenie w oczach);
- problemy w ocenie odległości od widzianego punktu;
- nadwrażliwość na światło, która wynika z niewłaściwego rozproszenia promieni padających na zmętniałą soczewkę.
Zaćma może postępować latami bez wyraźnych objawów. Z czasem jednak choroba prowadzi do znacznego ograniczenia zdolności widzenia. Jeśli natomiast nie zostaną podjęte odpowiednie kroki w kierunku leczenia tej choroby, pacjentowi grozi ślepota. Schorzenie to może dotyczyć obu oczu lub występować jednostronnie. W ostatnim przypadku objawy zwykle są mniej dokuczliwe i przez to zaćma jest później diagnozowana.
Czy można odzyskać wzrok i na czym polega leczenie zaćmy?
Chociaż zaćma prowadzi do utraty wzroku, dzięki współczesnemu postępowi chirurgii okulistycznej schorzenie to jest uleczalne. Tymczasowo, aby spowolnić postęp choroby, stosuje się farmakoterapię, ale ma to na celu głównie przygotowanie do planowanego zabiegu. Obecnie jedynym sposobem pozwalającym na wyleczenie zaćmy jest usunięcie zmętniałej soczewki oraz jej wymiana na nową.
Natomiast aktualnie istnieje możliwość rozbicia i usunięcia naturalnej soczewki oraz kolejno wszczepienia sztucznej – wewnątrzgałkowej. Pozwala to nie tylko na usunięcie zaćmy, ale w razie potrzeby także na korekcję innych wad wzroku. W wielu przypadkach po operacji zaćmy Pacjent może zrezygnować z noszenia okularów czy szkieł kontaktowych.
Rozpoznając więc u siebie objawy zaćmy nie warto zwlekać z wizytą u lekarza okulisty. Stosunkowo prosty zabieg może znacznie poprawić jakość życia.