Czy dzisiejsi gnieźnianie są spadkobiercami koronowanych głów? Czy w Pierwszej Stolicy Polski czuć królewską atmosferę? Na te pytania przez dwa lata próbował odpowiedzieć projekt Miasta Gniezna „Królewskie Gniezno w sercu Wielkopolski”.
Na realizację projektu pozyskano dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej, a Prezydent Miasta Gniezna Jacek Kowalski podpisał umowę na jego realizację już 28 lutego 2011 roku. Celem podstawowym projektu było przeprowadzenie szeregu działań i wydarzeń podkreślającychrolę Pierwszej Stolicy Polski jako miejsca koronacji pięciu pierwszych królów: Bolesława Chrobrego (1025), Mieszka II (1025), Bolesława II Szczodrego (1076), Przemysła II (1295) oraz Wacława II (1300) i nierozerwalnie związanego z początkami polskiej państwowości.
Projekt zainaugurowała Ogólnopolska Kampania Promocyjna „Gniezno – Miasto Królów", która opierała się przede wszystkim na akcjibillboardowej w największych miastach w Polsce (Gdańsk, Kraków, Warszawa, Wrocław)oraz akcji prasowej i internetowej w ogólnopolskich mediach.
Bez wątpienia jednymi z najbardziej rozpoznawalnych wydarzeń projektu były dwie edycje Koronacji Królewskich, które zostały zorganizowane na przełomie lipca i sierpnia 2011 i 2012 roku i w których uczestniczyło każdorazowo ponad 500 rekonstruktorów z całej Polski, a takżeinnych europejskich państw. Do Pierwszej Stolicy przybyły wówczas rzesze turystów z niemal wszystkich zakątków kraju, którzy właśnie w Gnieźnie mogli poczuć „na własnej skórze” klimat i nastrój życia codziennego w państwie pierwszych Piastów, a także obejrzeć przedstawienia teatralne, pokazy konne, bitwy wojów, teatr ognia, Turniej Siłaczy oraz Turniej Łuczniczy.GnieźnieńskieKoronacje Królewskie należą do grona największych tego typu imprez w Europie, co potwierdza także udana współpraca z kanałami Discovery World i Discovery Historia.
W ramach projektu zorganizowano również Królewski Festiwal Artystyczny, podczas któregoodkryć można było aż sześć stanów skupienia kultury: muzykę, film, teatr, sztuki plastyczne, literaturę i fotografię. W ciągu 3 dni festiwalu odbyło się ponad 20 wydarzeń artystycznych współorganizowanych przez gnieźnieńskie organizacje zajmujące się szerokopojętą kulturą. W pamięci wielu jego uczestników z pewnością pozostanie wystawa fotograficzna „Gnieźnianie AD 2012” czy szereg przedsięwzięć realizowanych przez artystów, profesorów UAP w Poznaniu: Roberta Bartela, Sławomira Brzoski, Wiesława Koronowskiego czy Piotra Tetlaka, który na gnieźnieńskim Rynku widowiskowo spalił instalację „Żyrafy”.
Miasto Królów było także areną zmagań sportowych. Dwie edycje Turnieju Żużlowego „O Koronę Bolesława Chrobrego – Pierwszego Króla Polski" przyciągnęły do Gniezna wielu kibiców „czarnego sportu” z całej Polski, chętnych obejrzenia najlepszych żużlowców świata. Sławy takie jak Tomasz Gollob, Jason Crump, Greg Hancock, Emil Sajfutdinov czy Ryan Sullivan walczyły o miano króla gnieźnieńskiego żużla. Wszystko odbywało się w iście królewskiej oprawie, z asystą koni, wojów i przy rytmach bębnów, a zwycięzca zasiadł na tronie i przyjął z rąk Prezydenta Miasta Gniezna insygnia władzy.
Z kolei w 2011 roku odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Gnieźnieńskie koronacje królewskie i ich środkowoeuropejskie konteksty". Jej zamierzeniem było zapoczątkowanie dyskusji naukowej nad fenomenem polskiej monarchii i miejscem w niej władcy. Do udziału w tym bezprecedensowym wydarzeniu zaproszonych zostało wielu wybitnych, polskich uczonych z ośrodków uniwersyteckich, a także mediewiści z kilku krajów Europy. Jej owocem jest publikacja naukowa „Gnieźnieńskie koronacje królewskie i ich środkowoeuropejskie konteksty”.
Koniec 2011 roku przyniósł Ogólnopolski Konkurs Fotograficzny „Królewskie Gniezno w sercu Wielkopolski”, w którym wzięło udział wielu fotografików amatorów oraz profesjonalistów z całej Polski. Podsumowaniem konkursu była wspaniała wystawa w Miejskim Ośrodku Kultury w Gnieźnie.
W marcu 2012 roku odbył się także Ogólnopolski Sejmik Przewodnicki „Rola Gniezna w Kształtowaniu Monarchii Piastowskiej i Państwa Polskiego". Uczestniczyło w nim ponad czterdziestu przedstawicieli organizacji i środowisk turystycznych z całej Polski.Podczas wydarzenia zaprezentowana została oferta turystyczna Miasta Królów i jego okolic, a także podjęta debata na temat znaczenia historii dla rozwoju turystyki regionalnej oraz statusu przewodnika.
Wśród wielu wydarzeń nie zabrakło także i przedsięwzięć o trwałym charakterze. Muzeum Początków Państwa Polskiego przygotowało 2 niezwykłe wystawy. Pierwsza z nich:„Polska około roku 1000", rozpoczęła się w grudniu 2011 roku, ana ekspozycji można było zobaczyć zabytki archeologiczne dokumentujące życie dawnych Słowian wypożyczone z kilkudziesięciu instytucji muzealnych, kolekcji uniwersyteckich oraz instytutów. Druga:„Gniezno – Miasto Królów", miała za zadanie podkreślić rolę miasta jako Pierwszej Stolicy Polski i kolebki naszej państwowości. Pokazano pierwsze kilkaset lat monarchii piastowskiej: zarówno samych bohaterów koronacji, jak i tych, którzy dokonywali tego obrzędu, czyli arcybiskupów gnieźnieńskich.
Projekt nie zapomniał także o wzbogaceniu oferty turystycznej Gniezna. W 2012 roku powstały trzy nowe szlaki turystyczne: Szlak Świętych i Błogosławionych, Szlak Wolnomularski oraz Wielokulturowy. Na szklanych tablicach umieszczono informacje o historii danego miejsca, postaciach i wydarzeniach z nim związanych. Przy dworcu PKP i na Placu św. Wojciecha stanęły również dwie mapy z zaznaczonymi wyżej wymienionymi szlakami oraz najważniejszymi zabytkami.Wydano również folder „Gniezno – Miasto Królów"zawierający opisy najważniejszych zabytków, szlaków miejskich, mapę Gniezna, informacje o restauracjach i hotelach oraz informacje o najważniejszych wydarzeniach w Grodzie Lecha.O wszystkich wydarzeniach projektowych można zaś przeczytać na specjalnej stronie www.krolewskieGniezno.eu.
Projekt był realizowany w partnerstwie z Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, Instytutem Kultury Europejskiej UAM oraz we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Kultury, Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna, Gnieźnieńskim Towarzystwem Żużlowym „Start Gniezno” oraz Lokalną Organizacją Turystyczną „Szlak Piastowski”.
Mimo, żeprojekt „Królewskie Gniezno w sercu Wielkopolski" dobiega już końca, toplanowana jest kontynuacja wielu podjętych w nim inicjatyw. Nowe szlaki turystyczne będą nadal wzbogacane o kolejne elementy, awydarzenia,takie jak: „Koronacja Królewska", „Królewski Festiwal Artystyczny” i Turniej Żużlowy „O Koronę Bolesława Chrobrego – Pierwszego Króla Polski"jeszcze nie raz przyciągną do Pierwszej Stolicy rzesze turystów z Polski i Europy. Cały czas warto bowiem przypominać, że Gniezno to Miasto Królów.
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013
FUNDUSZE EUROPEJSKIE – DLA ROZWOJU INNOWACYJNEJ WIELKOPOLSKI.