W praktyce często dochodzi do mylnego utożsamiania zrzeczenia się dziedziczenia z odrzuceniem spadku. W praktyce są to jednak dwie różne czynności prawne.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 1972 r. (sygn. akt: III CZP 26/72), „zrzekający się dziedziczenia może być powołanym do dziedziczenia na podstawie testamentu, bowiem umowa o zrzeczenie dziedziczenia wyłącza tylko powołanie na podstawie ustawy”. W związku z powyższym skutki prawne zrzeczenia się dziedziczenia nie rozciągają się na dziedziczenie testamentowe. Spadkobierca ustawowy, który zrzekł się przez umowę z przyszłym spadkodawcą dziedziczenia po nim, może dziedziczyć po tym spadkodawcy na podstawie sporządzonego przez niego testamentu.
Odrzucenie spadku może nastąpić wyłącznie po śmierci spadkodawcy. Wówczas spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, i jest traktowany tak jakby nie dożył otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Oświadczenie o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Jest to zatem prawo, nie obowiązek spadkobierców ustawowych i testamentowych. Chwilą „dowiedzenia się” o tytule powołania do spadku będzie chwila, kiedy osoba fizyczna albo osoba prawna się dowiedziała się o śmierci spadkodawcy albo o tym, że została powołana do spadku na podstawie testamentu. Sześciomiesięczny termin będzie zachowany, jeśli przed jego upływem spadkobierca złoży oświadczenie w sądzie lub przed notariuszem. W przypadku braku takiego oświadczenia uznaje się, że spadkobierca przyjmuje spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Zrzeczenie się dziedziczenia i odrzucenie spadku to najczęściej mylone instytucje prawa spadkowego. Należy pamiętać, że zrzeczenie się dziedziczenia oraz odrzucenie spadku nie oznaczają tego samego. Wywołują podobny skutek prawny, niemniej są to jednak dwie różne instytucje. Odrzucenie spadku może nastąpić wyłącznie po śmierci spadkodawcy, a umowa o zrzeczenie się dziedziczenia może zostać zawarta tylko za jego życia. Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych (dzieci, wnuki), natomiast odrzucenie spadku sprawia, że uprawnienia do dziedziczenia przechodzą na zstępnych odrzucającego spadek.
Skontaktuj się: Adwokat Gniezno.