Jedną z najczęściej zawieranych w naszym społeczeństwie umów jest niewątpliwie umowa pożyczki. Stronami takiej umowy (pożyczkodawca i pożyczkobiorca) mogą być: osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, konsumenci, przedsiębiorcy. Innymi słowy, umowę pożyczki może zawrzeć każdy podmiot, który ma zdolność do czynności prawnych.
Co może być przedmiotem umowy pożyczki?
Zgodnie z art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Powyższy przepis oznacza, że przedmiotem umowy pożyczki mogą być albo pieniądze, albo rzeczy oznaczone co do gatunku. Przykładem rzeczy oznaczonych co do gatunku są przedmioty, które określa się miarą, wagą i ilością (np. plony rolne, surowce, towary przemysłowe).
W jakiej formie powinna zostać zawarta umowa pożyczki?
Co do zasady umowa pożyczki może być zawarta w każdej dowolnej formie (ustnej, pisemnej, notarialnej itp.). Występuje natomiast od tej zasady jeden wyjątek wyrażony w art. 720 § 2 k.c., który stanowi, że umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej. Wskazana forma dokumentowa dla pożyczki przekraczającej tysiąc złotych wymagana jest wyłącznie dla celów dowodowych, a nie dla ważności umowy. Pożyczka przekraczająca zatem kwotę tysiąc złotych bez zachowania ww. formy dokumentowej jest ważna, jednakże przy dochodzeniu wynikających z niej roszczeń powstają istotne ograniczenia dowodowe (art. 74 k.c.).
W jakim terminie pożyczka powinna zostać zwrócona?
Zgodnie z treścią art. 723 k.c., jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę. W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że termin zwrotu pożyczki strony mogą określić w samej umowie pożyczki. W takiej sytuacji po upływie terminu wskazanego w treści umowy pożyczkobiorca zobowiązany jest zwrócić przedmiot umowy pożyczkodawcy. Termin zwrotu pożyczki wskazany w umowie jest dla stron wiążący. Jeżeli natomiast strony nie przewidziały w umowie terminu zwrotu pożyczki, to pożyczkodawca powinien najpierw wypowiedzieć umowę pożyczkobiorcy, a następnie żądać zwrotu pożyczki. Zwrot pożyczki stanie się wówczas wymagalny po upływie sześciu tygodni od daty wypowiedzenia umowy pożyczki.
Czy pożyczkodawca ponosi odpowiedzialność wobec pożyczkobiorcy za wadliwy przedmiot umowy pożyczki?
Pożyczkodawca ponosi odpowiedzialność wobec pożyczkobiorcy za wadliwy przedmiot umowy pożyczki na podstawie art. 724 k.c. W świetle ww. przepisu, jeżeli rzeczy otrzymane przez biorącego pożyczkę mają wady, dający pożyczkę obowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził biorącemu przez to, że wiedząc o wadach nie zawiadomił go o nich. Przepisu powyższego nie stosuje się w wypadku, gdy biorący mógł z łatwością wadę zauważyć. W takiej sytuacji naprawienie szkody polega na zapłacie straty, jak i zapłacie utraconych korzyści.
Czy pożyczkodawca może odstąpić od zawartej już umowy pożyczki, zanim wyda pożyczkobiorcy przedmiot umowy?
Dający pożyczkę może odstąpić od umowy i odmówić wydania przedmiotu pożyczki, jeżeli zwrot pożyczki jest wątpliwy z powodu złego stanu majątkowego drugiej strony. Uprawnienie to nie przysługuje dającemu pożyczkę, jeżeli w chwili zawarcia umowy o złym stanie majątkowym drugiej strony wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć (art. 721 k.c.).
W związku z powyższą tematyką należy zauważyć, że umową zbliżoną do umowy pożyczki pieniężnej jest umowa o kredyt bankowy. W odniesieniu do umowy o kredyt bankowy obowiązują inne przepisy prawne. Umowa ta jest bowiem uregulowana w sposób szczegółowy w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U.2016.1988 t.j. z dnia 2016.12.09).
Skontaktuj się: Adwokat Gniezno.