Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie zaprasza na wernisaż wystawy pt. „Społeczna historia Gniezna – Opór”.
Plac przy pomniku św. Wojciecha ul. Chrobrego.
Przyzwyczajono nas do tego, że historię piszą zwycięskie elity (wojskowe lub cywilne) i często jest ona jednowymiarowa oraz dotyczy losów nikłego procenta społeczeństwa. Nasza edukacja w tym temacie ogranicza się zazwyczaj do poznania bitew, wojen lub czynów wielkich jednostek. Tymczasem przeszłość jest o wiele bardziej różnorodna i skomplikowana, a "aktorów" na historycznej scenie pojawia się znacznie więcej. Jednak tworzona przez tę nieuprzywilejowaną większość opowieść, najczęściej nie znajduje swego miejsca w szkolnych podręcznikach ani w oficjalnych narracjach. Dlatego też zamierzamy odkryć te pomijane dzieje także na lokalnym gruncie, czyli w naszym mieście.
Buntuję się więc jestem?
Można powiedzieć, że historia ludzkiego buntu, protestu i oporu jest stara jak świat, a nawet opisać ją parafrazą słynnego cytatu z Kartezjusza, który na potrzeby naszej wystawy przybrałby treść "Buntuję się więc jestem". Ludzie bowiem od zarania dziejów aż do dziś sprzeciwiają się niesprawiedliwej władzy, społecznej opresji, niegodnym warunkom ekonomicznym czy innym formom ograniczania wolności. Opór oraz związany z nim często protest, jest również uniwersalnym doświadczeniem człowieka niezależnie od rasy, pochodzenia, światopoglądu, płci, orientacji czy szerokości geograficznej. Dlatego też postanowiliśmy przyjrzeć się temu zjawisku i pokazać jego historię w Gnieźnie.
O wystawie:
Ekspozycję pt. "Społeczna historia Gniezna – Opór" podzieliliśmy na trzy części. w których zawierają się wydarzenia począwszy od początku XX wieku, a skończywszy na najnowszych formach oporu. Każdy okres bowiem miał swoją specyfikę, swoich aktorów i swoje metody oporu. Choć pierwszy strajk w Polsce datuje się na 1690 rok i miał on miejsce w kopalni soli w Wieliczce, to my zaczniemy od momentu w którym masowe uczestnictwo w życiu politycznym sprawia, że protesty nabierają zupełnie nowej mocy.
Pierwszy omawiany okres zatem stanowić będą lata 1905 – 1939 gdy na naszych ziemiach dopiero tworzą się masowe ruchy społeczne, a jednocześnie z perspektywy ekonomii pojawia się widmo wielkiego kryzysu lat trzydziestych. Choć nie ma możliwości dotarcia do wszystkich wydarzeń z tamtego czasu, to my pokażemy te najbardziej emblematyczne.
Drugim okresem będzie czas PRL, czyli lata 1947 – 1989 gdy władza z jednej strony tłumi wszelkie ruchy społeczne i opór, a z drugiej używa "narzędzi ulicy" do utrwalania swojej przemocy. Co ciekawe, w tym czasie pojawiał się też protest jednostkowy w postaci haseł na murach lub innych form oporu, ale ze względu na temat naszej ekspozycji pokażemy tylko wydarzenia masowe.
Natomiast ostatnim omówionym okresem staną się lata od 1989 roku aż do dziś, gdzie konfrontacje ekonomiczne związane z transformacją ustrojową przeplatać się będą z protestami rolniczymi, ekologicznymi czy światopoglądowymi. Z jednej strony wolność zgromadzeń, a z drugiej wielość konfliktów sprawia, że okres ten będzie naszpikowany wystąpieniami.