We wtorek w Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej odbył się wernisaż wystawy fotograficznej Juliana Śmieleckiego „Dosyć tej niewoli…”. Na fotografiach można zobaczyć Gniezno z 1945 roku.
Wystawę uroczyście otworzy Prymas Polski Abp Józef Kowalczyk. Tytuł nawiązuje do oryginalnego tekstu Józefa Wybickiego do Hymnu Polski. Obecnie treść Hymnu nie zawiera już zwrotu "Dosyć tej niewoli…". Zdjęcia, które można zobaczyć w Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej to niepowtarzalna okazja do poznania Gniezna sprzed prawie 70-ciu lat i zniszczeń jakich dokonało wojsko radzieckie wkraczając do Pierwszej Stplicy Polski. Zasadniczo pomysł jest autorstwa pana Wojtka Śmieleckiego, a dotyczy fotografii głównie wykonanych przez jego ojca – Juliana aparatem fotograficznym, który zresztą jest prezentowany na tej wystawie – rzadkość, że tego typu sprzęt zachowuje się przez 60 lat – mówi ks. Jarosław Bogacz. O tyle cenne są to zdjęcia, że dokumentują wydarzenia ze stycznia 1945 roku – głownie pożar i zniszczenie katedry oraz wymarsz jeńców niemieckich ulicą Wrzesińską poza Gniezno oraz pierwszą uroczystość św. Wojciecha po wojnie. Czyli są te jakby 3 etapy podnoszenia się Gniezna i Polski po okresie okupacji. Zniszczenia katedry były ogromne, bo Sowieci ostrzelali wieże katedry, które zapaliły się, zwaliły się na przestrzeń dachu i sklepień. Tym samym doznała katedra ogromnych zniszczeń w partii nawy głównej, już nie mówiąc o tym, że dach został kompletnie zniszczony. On odbudowany w obecnej formie został dopiero w połowie lat ’50-tych. Te zdjęcia częściowo były już prezentowane, ale nie wszystkie. Innych źródeł nie ma. To nie są zdjęcia najlepszej jakości – no trudno, żeby były, prawda. Bierzmy pod uwagę czas i sytuację w jakiej były robione. Ale dokumentują sytuację i przy dokładnej analizie zdjęć można zaobserwować np. odbicie pocisku od wieży katedry. Jest to jedyny materiał ikonograficzny, który mamy, dotyczący tamtych wydarzeń. Wystawa została podzielona chronologicznie na trzy części: Pierwsza obejmuje wydarzenia ze stycznia 1945 roku. Na fotografiach uwieczniono zniszczenia katedry oraz jeńców niemieckich wyprowadzanych z miasta. Druga część to dokumentacja parady Wojsk Polskich w marcu 1945 roku. Trzecia część ukazuje pierwszą powojenną procesję ku czci św. Wojciecha oraz pogrzeb ofiar poległych w 1939 roku. Ewenementem na wystawie jest ekspozycja aparatu fotograficznego Weltix firmy Deckel-Munchen, którym autor zdjęć wystawy – Julian Śmielecki – wykonał wszystkie fotografie. Wystawa będzie czynna do 15 maja.